Oproep aan politieke partijen: kies voor een eerlijke en beschermde sector
Foto door Tanno Witkamp (2024)
Politieke partijen moeten na de verkiezingen van 2025 stevig investeren in een eerlijke culturele en creatieve sector. Daartoe roept De Creatieve Coalitie op in een brief aan alle verkiezingsprogrammacommissies. De koepelvereniging presenteert in de brief zes concrete voorstellen – van verplichte Fair Pay tot bescherming van zzp’ers tegen grote techbedrijven.
Elke dag werken ruim 300.000 mensen in de culturele en creatieve sector aan het verhaal van Nederland. Zij verbinden mensen, geven richting aan de toekomst en bewaren ons gezamenlijke verleden. Met 3,4% van het bbp en 4,3% van de werkgelegenheid is de sector van grote maatschappelijke én economische waarde. Toch staat die waarde onder druk. Grote techplatforms, de opkomst van generatieve AI en structurele ongelijkheid op de arbeidsmarkt bedreigen werk en inkomen. Alleen met moedige politieke keuzes kan de sector beschermd en toekomstbestendig gemaakt worden.
Drie urgente problemen in de sector
De Creatieve Coalitie identificeert in deze brief drie grote uitdagingen in de culturele en creatieve sector:
Een ongelijk speelveld – Grote bedrijven domineren de markt, AI versterkt bestaande ongelijkheden. Makers trekken structureel aan het kortste eind.
Structurele onzekerheid – Bezuinigingen, korte termijn denken en veranderlijk beleid zorgen voor een instabiele arbeidsmarkt.
Kwetsbare ondernemers – Zzp’ers houden de sector draaiende, maar werken tegen lage tarieven en zonder vangnet.
‘Wie wil dat Nederland blijft creëren, inspireren en verbinden, moet nú kiezen voor een sterke culturele sector. Onze oplossingen bieden richting en handelingsperspectief voor partijen die willen investeren in een eerlijke en toekomstbestendige culturele en creatieve sector’, schrijft De Creatieve Coalitie in de brief.
Zes oplossingen voor een toekomstbestendige culturele en creatieve sector
Investeer structureel €160 miljoen in Fair Pay én maak het overal verplicht
Een gezonde sector begint bij eerlijke betaling. Maak afdwingbare afspraken met vertegenwoordigers van werkenden, werkgevers en opdrachtgevers.
Investeer structureel €50 miljoen in een transitiefonds
De impact van generatieve AI is onmiskenbaar groot. Stel makers in staat zich bij- of om te scholen – binnen hun vakgebied of naar sectoren met personeelstekorten. Zorg dat makers grip houden op hun toekomst in een snel veranderende arbeidsmarkt.
Dwing de industrie tot investeringen en maak het aantrekkelijk
Verplicht grote platformbedrijven om af te dragen aan makers. Verhoog de investeringsplicht voor audiovisuele platforms, of vervang deze door een streamingheffing op abonnementsinkomsten en stimuleer private investeringen via fiscale regelingen.
Veranker cultuur (beter) in de wet zodat iedereen mee kan doen
Maak cultuureducatie en -participatie overal in Nederland toegankelijk. Zorg dat élk kind kennismaakt met de vijf kunstdisciplines en laat dit niet afhangen van plaatselijk beleid.
Pak schijnzelfstandigheid aan en leg de verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever.
Handhaving op schijnzelfstandigheid zorgt voor onzekerheid bij zzp’ers, terwijl opdrachtgevers vaak de arbeidsrelatie bepalen. Leg wettelijk vast dat zij ook de risico’s dragen. Voer een minimumtarief van €36 per uur in en stimuleer collectieve tariefafspraken met duidelijke prikkels en sancties.
Werk interdepartementaal samen en behoud het lage btw-tarief
De culturele en creatieve sector raakt meerdere ministeries. Zorg voor een taskforce die over meerdere beleidsterreinen heen samenwerkt. Behoud het lage btw-tarief en bescherm de culturele en creatieve sector. Zo blijft Nederland een land dat maakt, verbindt en inspireert.
En nu?
Op dit moment schrijven politieke partijen aan hun verkiezingsprogramma’s. In het najaar worden de conceptprogramma’s voorgelegd aan de leden. Ben je lid van een politieke partij? Dan is dit hét moment om je stem te laten horen. Dien voorstellen in, steun onze oproep en help mee om cultuur stevig op de politieke agenda te zetten.
