Makerscafé: Van problemen naar innovatieve oplossingen
Lees meer nieuws
Makers, artiesten en kunstenaars vormen het hart van de culturele en creatieve sector. Maar zien we dat voldoende terug in het overheidsbeleid en in de plannen voor het toekomstige bestel? Tijdens de tweede editie van het Makerscafé zochten wij naar innovatieve oplossingen in gesprek met circa veertig makers, mogelijkmakers en uitvoerenden.
Op 6 maart 2025 organiseerde De Creatieve Coalitie in samenwerking met Kunsten ’92 voor de tweede keer het Makerscafé in Utrecht. Tijdens deze editie werden ideeën nader uitgewerkt die werden opgedaan tijdens de eerste editie van het Makerscafé. Gedurende drie deelsessies zoomden wij in op alternatieve financieringsvormen die de maker centraal stellen, wetende: trickle-up financiering en loterijen. Ook werd besproken wat nodig is voor duurzamere kunstenaarspraktijken waarin bestaanszekerheid een voorwaarde is. Zo’n 40 deelnemers werkten deze thema’s verder uit.
1 | Trickle-up financiering naar het voorbeeld van het Nationaal Podiumplan
Het Nationaal Podiumplan hanteert een trickle-up financieringssysteem. Artiesten ontvangen via dit plan direct een vergoeding tot aan de gagenorm van Sena (€330 per optreden) bij podia die zich hiervoor hebben aangemeld. Er vindt geen inhoudelijke toets plaats. Het enige vereiste is dat het podium zich heeft aangemeld bij het Nationaal Podiumplan. Dit financieringssysteem betekent dus directe financiering (matchfunding) naar de maker.
Tijdens deze deelsessie werd een SWOT-analyse uitgevoerd met de vraag; is deze financieringssystematiek ook breder toepasbaar? Zowel individuele makers als instellingen kwamen hierbij aan het woord.
De deelsessie werd inhoudelijk vormgegeven door Ben van den Dungen (muzikant en bestuurslid van BiMpro en de Kunstenbond) en gemodereerd door Thomas Drissen (directeur De Creatieve Coalitie).
2 | Loterij als subsidieverdeling
Kan een loterijsysteem subsidies efficiënter en eerlijker verdelen? Dit idee ontstond naar aanleiding van een aangenomen Tweede Kamer motie. Hierin werd o.a. verzocht om het aanvraagsysteem bij subsidies te vereenvoudigen.
Tijdens deze deelsessie stond de kernvraag centraal: Hoe kan een vereenvoudiging van het subsidiestelsel ook de maker ten goede komen? Een loterijsysteem zou bureaucratische lasten verminderen en de kansengelijkheid vergroten.
De deelsessie werd inhoudelijk vormgegeven door Peter van den Bunder (belangenbehartiger van de Kunstenbond).
3 | Duurzame kunstenaarspraktijken
Hoe zorgen we ervoor dat makers, mogelijkmakers en uitvoerenden een duurzame loopbaan kunnen opbouwen in de sector? Deze vraag stond centraal tijdens deze deelsessie. In dit gesprek werden de volgende dilemma’s behandeld.
Onzichtbaar werk & Fair Pay: Netwerken, onderzoek en subsidieaanvragen zonder garantie op financiering moeten erkend worden als essentieel onderdeel van het kunstenaarschap. Dan kan betere ondersteuning worden geboden aan de kunstenaarspraktijk.
Sociaal-economische realiteit: Veel kunstenaars verdienen onder het minimumloon en opereren als zzp’er zonder vangnet. Een financiële tegenslag kan daardoor grote consequenties hebben, met mogelijk uitstroom uit de sector als gevolg.
Balans tussen kunst en ondernemerschap: Kunstenaars zijn veelzijdig, maar vaak gedwongen economisch mee te bewegen omdat zij niet rond kunnen komen van hun makerschap. Is de samenleving bereid een eerlijke prijs te betalen voor hun werk? En durven kunstenaars die ook te vragen?
De deelsessie werd inhoudelijk vormgegeven door Saskia Haverkamp (beleidsadviseur) en gemodereerd door Astrid Weij (directeur Kunsten ‘92).
Hoe nu verder?
De Creatieve Coalitie neemt de uitkomsten over in de visievorming en collectieve belangenbehartiging, in het bijzonder het trickle-up voorstel naar het voorbeeld van het Nationaal Podiumplan. Inmiddels heeft De Creatieve Coalitie dit voorstel onder de aandacht gebracht bij ruim tweehonderd gemeenten en onder verschillende stakeholders. Kunsten ‘92 heeft de input gebruikt ter inspiratie voor hun vijfpuntenplan.. Dit gehele plan is inmiddels aangeboden aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Benieuwd geworden?
→ Lees de SWOT-analyses en het volledige verslag hier terug.
